دائرهالمعارف فرا روانشناسی

به نام خدا

مقدمه :

فراروان‌شناسی یا متافیزیک یا  مابَعدالطبیعه ، بخشی از فلسفه است که به پژوهش درباره چِیستی و کُنه وجود، زندگی و جهان در ارتباط با مسائل ابتدایی و کَلان واقعیت اجتماعی و ذهنی فراتر از علوم طبیعی می‌پردازد. فراروان‌شناسی به سئوالاتی از نوع «چرا چیزها هستند ؟» و «چرا جهان وجود دارد؟» پاسخ می دهد و تلاش می‌کند تا ابعادِ اَعماق وجود و واقعیت، اعم از موضوعاتی مانند نقد ذهن، علّت و معنا را بررسی کند. مسائل پدیده های مابَعدالطبیعه ،در طول تاریخ از 2500 قبل از زمان ارسطو تا کنون مورد بحث و منازعه فلسفی میان مادیون و الهیون بوده است.  شیخ الرئیس ابوعلی سینا، حکیم ، طبیب نامدار و از مشهورترین و تأثیرگذارترینِ فیلسوفان و دانشمندان ایران‌ و جهان و صاحب مکتب «حکمت‌ یا فلسفه مشرقی‌» است که « مابَعدالطبیعه» یا «فرا روان شناسی» را هزار سال پیش، در آخرین فصل کتاب «الاشارات و التنبیهات»، بنیاد نهاد . ^[1] در حالی که پژوهشگاه « فرا روان شناسی» در اروپا و آمریکا، حدود 150 سال پیش برپا شده است. پژوهش‌ درباره‌ دو مفهوم‌ مسأله «وجود» و «موجود»،  از آغاز فلسفه‌ همواره‌ فیلسوفان‌ را به‌ خود مشغول‌ داشته‌ و یکی‌ از مهم‌ترین‌ مباحث‌ متافیزیک یا «مابعد الطبیعه‌» بوده‌ است‌. از فیلسوفان‌ پیش‌ از سقراط گرفته‌ تا افلاطون‌ و سرانجام‌ ارسطو و نیز فیلسوفان‌ دورانهای‌ بعدی‌ مانند :کانت ،هگل، مارتین هایدگر، ژان پل سارتر، ملاّصدرا تا علاّمه طباطبایی، همگی‌ به‌ پژوهش ‌درباره مفهوم ‌«وجود» یا «موجود» و «مابَعدالطبیعه» پرداخته اند . بدین‌سان‌ جای‌ شگفتی‌ نیست‌ که‌ مسأله شناخت‌ هستی‌ در تفّکر فلسفی‌ اسلامی‌ نیز، از همان‌ آغاز جای‌ ویژه خود را داشته‌ است‌. ^[2]

فراروان‌شناسان درتلاش‌های خود برای درک عمیق‌تر واقعیّت و معنا، به مواضعی متفاوت ازجمله: رئالیسم یا «واقع‌گرایی» (Realis)، ایده‌آلیسم یا «آرمان‌گرایی» Idealismus) )، اگزیستانسیالیسم یا «هستی‌گرایی» Existentialis))، و اندیشه‌های مذهبی متمایل می‌شوند. مطالعه ، تحلیل و ادراک مسائل فراروان‌شناسی، اصولاً نیازمند تفّکر فلسفی و ذهنیّت عمیق است. فراروان‌شناسی ، به تحقیق و بررسی انواع پدیده‌های خارق العاده می پردازد که نمی‌توان آن‌ها را به آسانی از طریق دانش تجربی و علمی متعارف توضیح داد. از جمله شامل : *- فرا حسّی *- ایمان به غیب  *- انگیزه‌های متعالی  *- دورآگاهی یا تله پاتی *- آینده نگری   *-روان سنجی  *- جنبش فراروانی یا  روان حرکتی یا روان جنبشی  *- تجربه نزدیک به مرگ  *- بقای خودآگاهی پس از مرگ  * – ادراکات پیش آگاهی یا الهام یا پیش شناخت  *- روشن بینی، غیب گویی و بصیرت  *- حرکت اجسام با نیروی تمرکز نگاه نافذ و با قدرت مانیه تیزم *- حضور ارواح *-وقایع همزمان تصادفی حوادث، انرژی آرامش بخش و شفابخش، انرژی سَمّی چِشم زَخم و چشم شوری و سایر فعالیتهای روحی و شهودی  می‌شود.آثار و شواهد پدیده های روحی و روانی خارق العاده بشر و سایر مخلوقات را در «مابَعدالطبیعه» مانند:«ادراکات فراحسّی»، « بقای خودآگاهی پس از مرگ»  و امثالهم را نمی توان هرگز انکار کرد. فقها قاعده ای دارند که می گویند: «ما لا یُدرَکُ کُلُّه، لا یُترَکُ کُلُّهُ» یعنی: آنچه که امکان درکِ تمامش وجود ندارد، نباید به صورت کامل هم تَرک شود!

آب دریا را اگر نتوان کشید          هم به قدر تشنگی باید چشید

اینجانب مجموعه کتاب « دائرهالمعارف فرا روانشناسی » را در سه جلد به رشته تحریر و زیور طبع آراسته ام که اینک جلد اوّل آن تقدیم می گردد.

باسپاس و احترام– احمد علامه فلسفی

.

[1] الاشارات و التنبیهات، ابن سینا، ص۱۴۳

[2] ابن‌ سینا، «رساله العروس‌»، به‌ کوشش‌ شارل‌ کونس‌، مجله الکتاب‌، قاهره‌، ۱۹۵۲م‌. – «رساله فى‌ اجرام‌ العلویه»، تسع‌ رسائل‌، بمبئى‌، ۱۳۱۸ق‌.