۱۰٬۰۰۰ سال تاریخ تمدّن و فرهنگ ایران
10,000-year History of Iranian Civilization and Culture
ایران، یکی از کهن‌ترین و بزرگ‌ترین تمدن‌ها و فرهنگ‌های تاریخ بشریّت، الگویی درخشان برای رشد، خرد، و انسان‌دوستی در جهان است.
فرهنگ و تمدّن این سرزمین باستانی، با قدمتی بیش از ده هزار سال، بر پایه‌ی یافته‌های مستند باستان‌شناسی به اثبات رسیده است. ایرانیان در همه‌ی عرصه‌های تمدنی، فرهنگی، علمی، هنری، اخلاقی و ادبی، نقشی بنیادین در پیوند دادن انسان‌ها و شکوفایی جوامع ایفا کرده‌اند.
برخی از نقاط ایران، مانند سیلک کاشان، بیش از هفت هزار سال قدمت دارند و از کهن‌ترین مراکز تمدن شناخته می‌شوند.
ایران سرزمینی است با ده هزار سال تاریخ سیاست و زمامداری، اندیشه و فلسفه، منطق و اخلاق، تمدّن و فرهنگ، که آثار و اندیشه‌های آن، میراثی گران‌بها برای تمام بشریت به‌جا گذاشته است.
شهر شوش یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های شناخته‌شده در جهان است و نخستین آثار یک دهکده‌ی مسکونی در آن، متعلق به حدود ۹۰۰۰ سال پیش می‌باشد.
نشانه‌های کهن تمدن انسانی در ایران، که به حدود ۷۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، در نقاطی چون تمدن شهر سوخته در سیستان، تمدن عیلام در خوزستان، تمدن جیرفت در کرمان، تپه‌ی گُر، قلعه‌ی خان و آتشکده‌ی اسپاخو در مانه و سملقان، تمدن تپه‌ی حصار در دامغان، تمدن تپه‌ی سیلک در کاشان، تمدن اورارتو در آذربایجان، تپه‌ی گیان نهاوند و تمدن کاسی‌ها در لرستان امروزی کشف شده است.
در سال‌های اخیر، جسد بانویی در محدوده‌ی بازار تهران کشف شد که بر اساس نظر کارشناسان باستان‌شناسی، حدود هفت هزار سال پیش می‌زیسته است. همچنین در شهر سوخته در استان سیستان و بلوچستان، جمجمه‌ی زنی حدود سی ساله با چشم مصنوعی کشف شد که به بیش از پنج هزار سال پیش (حدود ۲۸۰۰ قبل از میلاد) بازمی‌گردد. شایان توجه است که در این جمجمه آثار جرّاحی مغز مشاهده شده است؛ ظاهراً پزشکان آن دوران، مایع آبسه را با سوراخ‌کردن جمجمه تخلیه کرده‌اند، که نشان‌دهنده‌ی سطح بالای دانش پزشکی در ایران باستان است.
پیش از دوران هخامنشیان نیز، تمدن و فرهنگی غنی در این سرزمین جریان داشت.
کوروش بزرگ، بنیان‌گذار امپراتوری هخامنشی، منشور کوروش کبیر را تدوین کرد که از آن به عنوان نخستین منشور حقوق بشر جهان یاد می‌شود. این منشور که بر احترام به تنوع فرهنگی، عدالت، آزادی، مدارا و کرامت انسانی تأکید دارد، در چهل‌وسومین کنفرانس عمومی یونسکو در سمرقند (نوامبر ۲۰۲۵)، با اجماع کشورهای عضو به‌عنوان سندی بنیادین در تاریخ تمدن بشری به رسمیت شناخته و به ثبت رسید.
این تصمیم تاریخی بار دیگر جایگاه فراملی و جهانی ایران را در پاسداشت میراث انسانی و ارزش‌های والای بشری برجسته می‌سازد.
یونسکو همچنین موظف شده است تا آموزه‌های برگرفته از منشور کوروش، شامل اصول آزادی، عدالت، مدارا و احترام به تنوع فرهنگی و مذهبی را در برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و حقوق بشری خود تقویت نماید.
حضرت آیت‌الله سید روح‌الله امام خمینی (ره) (۱۲۸۱–۱۳۶۸ ش)
رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، از برجسته‌ترین عالمان و اندیشمندان معاصر، فقیه و مجتهدی اَعلَم و شجاع، فیلسوف، عارف، و از بزرگ‌ترین مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری بود.
در طول تاریخ چند هزار ساله ایران، هیچ رهبر یا پادشاهی همانند امام روح‌الله خمینی (ره) از چنین جایگاه عظیم مردمی برخوردار نبوده است. هیچ‌یک از رهبران و پادشاهان تاریخ کشورمان و حتی سران کشورهای دیگر جهان، از نظر مردمی بودن، علم، بینش عرفانی و معنوی، با ایشان قابل مقایسه نیستند.
امام خمینی (ره) علاوه بر تسلط در فقه و اصول، در فلسفه اسلامی و عرفان نظری نیز صاحب‌نظر و دارای آثار و تألیفات متعددی است و از استادان برجسته اخلاق به‌شمار می‌رفت. در دوران تدریس در قم، در مدرسه فیضیه جلسات درس اخلاق برپا می‌کرد و در سراسر عمر خود، زندگی‌ای ساده و زاهدانه داشت. چه در دوران اقامت در نجف اشرف در زمان مرجعیت، و چه در ده سال پایانی عمر شریف خود که مسئولیت رهبری جمهوری اسلامی ایران را بر عهده داشت، در خانه‌ای کوچک و بسیار ساده در جماران زندگی می‌کرد.
امام خمینی (ره) از سال ۱۳۴۱ شمسی مبارزه علنی خود را علیه نظام سلطنتی پهلوی آغاز نمود. حکومت وقت دو بار ایشان را بازداشت کرد و در نوبت دوم به ترکیه و سپس به عراق تبعید نمود. ایشان به‌مدت ۱۳ سال در حوزه علمیه نجف به تدریس، تألیف و هدایت مبارزات انقلابی پرداخت. در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷، با اوج‌گیری مبارزات مردم، به میهن بازگشت و پس از پیروزی انقلاب تا پایان عمر شریف خود رهبری جمهوری اسلامی ایران را بر عهده داشت.
استقبال تاریخی و بی‌سابقه ملت ایران از بازگشت امام خمینی (ره) به کشور و همچنین مراسم بدرقه و تشییع پیکر مطهر ایشان با حضور ده‌ها میلیون نفر از مردم، پرجمعیت‌ترین مراسم در تاریخ جهان به‌شمار می‌آید. مسلمانان، به‌ویژه شیعیان جهان و حتی مردم آزادی‌خواه کشورهای غیرمسلمان، علاقه‌ای عمیق و خالصانه به امام خمینی دارند؛ از این‌رو هر سال در سالروز رحلت ایشان، با حضور شخصیت‌های سیاسی، مذهبی و فرهنگی، مراسم بزرگداشت در آرامگاه ایشان برگزار می‌شود.
همچنین حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای (مدّ ظلّه العالی)، که پس از رحلت امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۸ هجری شمسی مسئولیت رهبری را بر عهده گرفتند، از صالح‌ترین، شجاع‌ترین، عاقل‌ترین، حکیم‌ترین، هوشمندترین، بصیرترین، امین‌ترین، مستقل‌ترین و شرافتمندترین رهبران معنوی، مذهبی، سیاسی، فرهنگی، نظامی و مردمی در طول تاریخ ایران به‌شمار می‌روند.
اینجانب کتابی با عنوان «تاریخ هزار ساله تمدن و فرهنگ ایران» را در شش جلد تألیف کرده‌ام که تقدیم می‌دارم.
با احترام و سپاس
احمد علّامه فلسفی