کیهان از دیدگاه قرآن

در حال حاضر حکمت ریاضی و فیزیک از شاخه­های دشوار و بسیار قابل بحث فلسفه به شمار می­رود. نتیجه­های تازه و ژرف فنی مفهومهای قدیمی را با ضربه­های خردکننده در هم کوفته و بر آنچه که در زمان ما باید حقاً به صورت تجلیات مهم تاریخ بشری در آن نگریست اثر گذاشته است.

اما هنوز وقت آن نرسیده است که با اطمینان خاطر احساس کنیم که اهمیت فلسفی این نتیجه­های فنی چنان که باید و شاید درک گردیده است. یک چیز مسلم است و آن اینکه با بی­اطلاعی مطلق از گسترش جدید فن بحث فلسفی درباره ریاضیات سودمند نخواهد بود. کتاب حاضر می­کوشد که بین این دو جنبه را جمع کند و هدفش بحث درباره نتیجه­های حاصل در ریاضیات و منطق ریاضی و فیزیک است. و در عین حال به بیان برخی دلایل فلسفی در مورد آنها می­پردازد. در چند ده ساله اخیر فیلسوفان درباره ریاضیات مانند (وایتهد- برتراند راسل- کورت گودل- ویتگنشتاین- دیوید هیلبرت…) و درباره فیزیک مانند (هندریک لورنتس- آلبرت اینتشتین- دیوید بوهم- ورنر هایزنبرگ- پل دیراک- سر آرتور ادینگتن- سر جیمز جینز …) بسیار نوشته­اند.

و در برخی از آثار آنان که برای بیان علم به زبان ساده تدوین گردیده­اند مطالبی جای گرفته­اند که از فرط ساده شدن خواننده را گمراه می­کنند. مثلاً ادعا شده است که چون قوانین ریاضی مبتنی بر اصول­اند قضایای ریاضی باید به صورت تحلیلی بیان شوند. یا گاهی تصور رفته است که در یک دستگاه مجرد اصول موضوع نشان­دهنده و معرف «اصطلاحات اولیه». یا ادعا شده است که پیشرفت هندسه نااقلیدسی (هندسه ریمان- هندسه لوباچفسکی- هندسه پوانکاره…) دلیلی قاطع است بر بطلان فلسفه کانت و همچنین تئوری­های جدید فیزیک مکانیک کلاسیک را تضعیف نموده است. به هر حال بشر به خاطر نگرانی­هایش از آینده دست به کشفیات متعددی در ریاضیات و فیزیک زده و می­خواهد از معضلات فکری رهایی یابد.