قطر

                                                                  به نام خدا   

مقدمه :

قطر کشوری در جنوب غربی قاره آسیا در منطقه خاورمیانه و در شرق شبه‌جزیره عربستان، و در بخش جنوبی خلیج فارس  با مساحت مجموع۱۱٬۵۸۶ کیلومترمربع و با جمعیت3 میلیون نفر واقع شده‌است. پایتخت آن، دوحه است. قطر مرز مشترک زمینی با عربستان سعودی، و مرز آبی با کشورهای ایران، کویت، عراق، عربستان، بحرین و امارات متحده عربی دارد.

قطر در سال ۱۹۱۶ قطر تحت‌الحمایه بریتانیا شد و عبد الله بن قاسم آل ثانی پیمانی را با انگلیسی‌ها امضاء کرد که بر پایه آن انگلیسی‌ها تعهد کردند که در برابر حملات دریایی و زمینی از قطر حمایت کنند. پیمان بعدی در سال ۱۹۳۴ به امضاء رسید .    در سال ۱۹۳۵ شرکت قطر پترولیوم امتیاز ۷۵ساله بهره‌برداری از نفت قطر را به‌دست آورد و پس از آن در سال ۱۹۴۰ در دُخان نفت با کیفیت بالا کشف شد.در خلال دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ افزایش درآمدهای نفتی، رفاه، روند پرشتاب مهاجرت و پیشرفت اجتماعی را به دنبال داشت و این روند، تاریخ معاصر قطر را رقم زد.   پس از آن‌که در سال ۱۹۶۸، بریتانیا سیاست خود مبنی بر پایان دوره پیمان‌های امضاءشده پیشین با شیخ‌نشین‌های خلیج فارس را اعلام کرد، قطر به طرح هشت شیخ‌نشین دیگر تحت‌الحمایه سابق بریتانیا برای تشکیل یک فدراسیون از امارت‌های عربی پیوست.  در میانه‌های سال ۱۹۷۱ یعنی زمانی که مهلت پیمان با بریتانیا به پایان رسید، ۹ شیخ‌نشین هنوز بر سر شروط تشکیل اتحادیه به توافق نرسیده بودند و بدین خاطر قطر در سوم سپتامبر ۱۹۷۱ (۱۲ شهریور ۱۳۵۰) استقلال خود را اعلام کرد.

در سپتامبر ۱۹۹۲ نیروهای نظامی عربستان سعودی به قطر تجاوز کردند و بخش‌هایی از خاک این کشور را به تصرف درآوردند. به دنبال آن، قطر اجرای قرارداد مرزی ۱۹۶۵ با عربستان سعودی را به حال تعلیق درآورد و به عنوان اعتراض از شرکت در نشست‌های شورای همکاری خلیج فارس خودداری کرد. پس از ۳ ماه کشمکش، سرانجام با میانجی‌گری مصر، دو کشور موافقت‌نامه‌ای برای حل و فصل اختلافات مرزی‌شان منعقد کردند.

قطر کشوری  با نظام سیاسی حکومت متمرکز پادشاهی مشروطه است. از سال ۲۰۱۳ تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی جانشین پدر خود حمد بن خلیفه آل ثانی شده و قدرت را به دست گرفته‌است. وی مانند پدرش در بریتانیا تحصیل کرده‌است. او در مدرسه شربورن در دورست درس خوانده و از آکادمی نظامی ارتش بریتانیا (مدرسه نظامی سلطنتی سندهرست) فارغ‌التحصیل شده‌است. او پیش از به دست گرفتن قدرت، جانشین فرمانده ارتش و رئیس کمیته المپیک قطر بوده‌است. او توجه زیادی به سرمایه‌گذاری در ورزش دارد. تلاش‌های او بود که باعث شد تا قطر میزبان جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ شود.

در امیرنشین قطر ، امیر رئیس حکومت و نوع حکومت سلطنت مطلقه است. امیر قطر در حال حاضر شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی است که در سال ۱۹۹۵ جانشین پدر شد.رئیس دولت نخست وزیر است که امیر او را تعیین می‌کند.  لذا در حال حاضر ، امیرتمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی- ولیعهد عبدالله بن حمد بن خلیفه آل ثانی و نخست‌وزیر عبدالله بن ناصر بن خلیفه آل ثانی در قطر حاکم هستند . مجلس الشورای این کشور ۳۵ کرسی دارد که نمایندگان آن را امیر تعیین می‌کند. در سال ۱۳۸۴ خورشیدی (۲۰۰۵ میلادی) نخستین قانون اساسی مکتوب کشور ابلاغ شد. در این قانون اصلاحاتی در مسائل داخلی کشور در نظر گرفته شده بود.

قطر دارای ذخایر گسترده گازی است. مجله فوربس قطر را ثروتمندترین کشور جهان معرفی کرده است. قطر بالاترین شاخص توسعه انسانی بین کشورهای جهان عرب را داراست. قبل از کشف نفت، قطر عمدتاً به خاطر شکار مروارید و تجارت دریایی شناخته می‌شد. این کشور تا سال ۱۹۷۱ تحت‌الحمایه انگلستان بود و پس از استقلال به سبب درآمدهای سرشار نفتی و گازی، تبدیل به یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه گردید.

…، اینک کتابی را که تحت عنوان «  قطر» پیش رو دارید ، مولف تلاش خود را بکار برده است تا این اثر به نحو مطلوب به زیور طبع آراسته شود تا مورد استفاده علاقه مندان برای آشنایی با این کشور،  قرار گیرد .

با سپاس و احترام

 احمد علامه فلسفی

فهرست عناوین کتاب

مقدمه ……………………………………………………………………………………..3

قطر در یک نگاه ………………………………………………………………………..8

فصل اول –جغرافیا……………………………………………………………………..9

فصل دوم-تاریخ…………………………………………………………………………11

فصل سوم – فرهنگ…………………………………………………………………..15

فصل چهارم- اوضاع اقتصادی……………………………………………………. 15

فصل پنجم  -ساختار سیاسی و حکومتی …………………………………….19

فصل ششم – سیاست خارجی ……………………………………………………23

فصل هفتم – روابط با ایران ، قبل از انقلاب اسلامی………………………45

فصل  هشتم – روابط با جمهوری اسلامی ایران …………………………….45

فصل نهم – جاذبه های گردشگری ، کاخ ها وموزه ها……………………..59

قطر در یک نگاه :

*پایتخت ……………….دوحه (بزرگترین شهر قطر)              *زبان رایج دیگر………. زبان انگلیسی

*نام اهلیت…………..قطری                                          *دولت  …..حکومت متمرکز پادشاهی مشروطه

*امیر……….تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی                   *ولیعهدعبدالله بن حمد بن خلیفه آل ثانی

* نخست‌وزیر…….عبدالله بن ناصر بن خلیفه آل ثانی          *قوه مقننه ………………مجلس شورا

*روز ملی قطر…………….. ۱۸ دسامبر ۱۸۷۸                     *اعلام استقلال      ….. ۱ سپتامبر ۱۹۷۱

*استقلال از بریتانیا………… ۳ سپتامبر ۱۹۷۱                    *مساحت  ..مجموع۱۱٬۵۸۶ کیلومترمربع

*جمعیت……………. 3 میلیون نفر             *تولید ناخالص داخلی….. مجموع۳۵۳٫۱۴۳ میلیارد دلار

*تولید سرانه……….. ۱۴6٬000 دلار                   *تولید ناخالص داخلی…مجموع۱۸6٫000 میلیارد دلار

*سرانه تولید ناخالص………………….. ۶9٬00۰ دلار     *واحد پول  ……………………..ریال قطر (QAR)

*اقلیتها :      ۱٪ قطری – 4٪ ایرانی – ۲۵٪ هندی -۳٪ نپالی -۷٪ بنگلادشی

– ۱۰٪ فیلیپینی -۶٪ سریلانکایی -۸٪ پاکستانی -۲٪ دیگر