به نام خدا
مقدمه :
دولت لیبی، ( شورای ملی انتقالی ) کشوری عربی در آفریقای شمالی است. لیبی با کشورهای مصر، سودان، چاد، نیجر، الجزایر و تونس هممرز است. پایتخت لیبی، شهر طِرابلُس است. کشور لیبی با مساحتی در حدود ۱٬۸۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع چهارمین کشور پهناور قاره آفریقا و هفدهمین کشور پهناور جهان است. 2 میلیون نفر از جمعیت 7 میلیون نفری لیبی در پایتخت این کشور، طرابلس، زندگی میکنند. معنای نام لیبی از جمله یونانی libyans به معنای قوم بربر میباشد . لیبی به طور سنّتی به سه منطقه اصلی به نامهای «اقلیم طرابلس»، «فزّان» و «بَرقه» بخش میشود که این سه منطقه در زبانهای غربی به ترتیب Tripolitania و Fezzan و Cyrenaica نامیده میشوند.کشور لیبی یکی از ۱۰ کشور اصلی صادرکننده نفت در جهان است و تولید ناخالص ملی سرانه آن جزو بالاترینها در آفریقا است.
تاریخ لیبی– با زوال پادشاهان محلی بربر در قرون ۱۵ و ۱۶ میلادی، نوار ارزشمند ساحلی شمال آفریقا (که بدلیل «بربرهاً با نام»بارباری” معروف شدهاست) توجه دو قدرت مدیترانهای آن زمان را جلب کرد. یکی اسپانیا در غرب و دیگری ترکیه در شرق.
در سال ۱۹۰۰، دولتهای استثمارگر فرانسه و ایتالیا به یک توافق شوم محرمانه دست یافتند. فرانسه طرح کنترل مراکش و ایتالیا طرح کنترل لیبی را در دست اجرا داشتند. هر کدام دیگری را اختیار میدادند و دست آن یکی را در آن منطقه باز میگذاشتند. در سال ۱۹۱۱ ایتالیا با بهانهای جعلی دستاویز پیدا کرد تا یک اولتیماتوم ۲۴ ساعته به استانبول بدهد و درخواست حضور نیروهای نظامی ایتالیا در «تریپولیتانیا» و «سایره نای سا» را بهمنظور محافظت از جمعیت بومی ایتالیایی به ترکیه داد. به فاصله یک روز پس از این درخواست، ایتالیا اعلام یورش مرزی به شمال آفریقا را داد. ایتالیا در این زمان با کمی درنگ نسبی وارد شد، تا حدی، آن هم بهدلیل مقاومت معنوی از سوی مردان قبایل «زانوزی» به نفع اربابان امپراتوریشان، که حداقل پیروان دین اسلام بودند. اما در پاییز ۱۹۱۲، ترکیه به واسطه مشکلاتی که با آنها روبرو شد به ستوه درآمد و آماده بود تا سرتسلیم فرود آورد. تحت پیمان امضا شده در اکتبر در «اوچی» (ناحیه دریاچه کنار لوزان)، تریپولیتانیا و «سایره نای سا» به ایتالیا واگذار گردید. قدرت جدید امپراتوری بزودی «فیزان»، منطقهای در جنوب غربی تحت کنترل زانوزی را به اشغال خود درآورد. با ضمیمه ساختن خاک «فیزان» لیبی مدرن شکل گرفت ـ گرچه هنوز تنها بهعنوان یک منطقه خارجی از اشغال ایتالیا در زحمت و انزجار بسر میبرد.
جنگهای جهانی و فاشیسم – نقشه لیبی ایتالیا – در دهه ۱۹۳۰عمر مختار ، رهبر شجاع و انقلابی لیبی با استعمار ایتالیای تجاوزگر جنگید ولی در پایان نیروهای فاشیست او را اسیر و به دار آویختند. در مدت کوتاه حضور ایتالیا در لیبی، منطقه شاهد دو جنگ جهانی و ظهور فاشیسم بود. این رخدادها تأثیرات شگرف و متفاوتی را در منطقه در پی داشت. درخواستهای پدید آمده ناشی از بروز جنگ جهانی اول موجب آن گردید تا نیروهای نظامی ایتالیا صرفاً از شهرهای ساحلی لیبی عقب نشینی نمایند تا اینکه آن مناطق ایمن بمانند. از سوی دیگر، کنترل منطقه مجدداً در دستان شبکه زانوزی بومی «زاویه» (پاسگاههای مرزی دور افتاده دارای استحکامات نظامی در اطراف یک مسجد) قرار گرفت. پس از پایان جنگ، رهبر زانوزی «محمد ادریس» قصد دست یابی به یک توافق و مصالح با ایتالیائیها را کرد. در سال ۱۹۲۰ وی تسلط و حاکمیت ایتالیائیها را بر منطقه ساحلی «سای رونای سا» به رسمیت شناخت و در عوض وی بهعنوان «امیر» منطقه دست یافت. ولی این رابطه پریشان به واسطه تاخت و تاز فاشیسم فرو ریخت. زمانیکه حکام فاشیست در لیبی به اتخاذ اقدامات خشن مبادرت نمودند و بهعنوان نمونه به استفاده از اردوگاههای اسیران جنگی برای مطیع ساختن و سرکوب مقاومت مردمی در «تریپولتانیا» و «سای رونای سا» روی آوردند، ادریس در سال ۱۹۲۳ به مصر گریخت. (دو استان مذکور در سال ۱۹۳۴ برای تشکیل کولونی لیبی با هم متحد شدند). جنگ جهانی دوم در حالی به پایان رسید که گروه همراه زانوزی برنده میدان بودند، به عنوان دشمنان ایتالیا، آنها هم پیمانان طبیعی بریتانیا و ایالات متحده گردیدند. آنها سهم خود را در رقابت همه جانبه و مهم سالهای ۱۹۴۲ و ۱۹۴۳ که ایتالیائیها و آلمانها را از شمال آفریقا بیرون راندند، ایفا نمودند. در خلال مراحل نهائی جنگ دوم جهانی و در سالهای پس از جنگ، «تریپولتانیا» و «سای رونای سا» از سوی بریتانیا اداره میشدند و این در حالی بود که «فیزان» تحت کنترل فرانسویها قرار داشت. اما اینطور توافق گردید که آینده لیبی بایستی توسط سازمان ملل متحد تعیین گردد. نتیجه این اقدامات صدور بیانیه برای استقلال لیبی توسط سازمان ملل متحد بود. در دسامبر ۱۹۵۰ یک مجمع ملی در لیبی به نمایندگی از تمامی سه استان محمد ادریس را به عنوان پادشاه لیبی برگزیدند. وی با عنوان ادریس اول بهطور رسمی استقلال کشور جدید لیبی را در ۲۴ دسامبر ۱۹۵۱ اعلام کرد.
لیبی سلطنتی: ۱۹۵۱ تا ۱۹۶۹ –ادریس بهعنوان یک سلطان نسل قدیم با توجهاتی بسیار ضعیف به ایدهآلهای دمکراتیک در لیبی حکمرانی نمود. برای ۸ سال نخست حکمرانی، از متصرفات و قلمرو او ظاهراً کاسته شد و به یک منطقهای بیخاصیت تبدیل گردید که در آن یک اقتصاد معیشتی برای امرار معاش روزانه او فقط با عواید حاصله از پایگاههای هوائی بریتانیا و ایالات متحده و به واسطه کمکهای بینالمللی قرار داشت. این وضعیت در سال ۱۹۵۹ به کشف منابع عمده نفتی بدل گردید. ادریس با این درآمد ملی انبوه و سرمست از آن همه درآمد، شروع به دفاع از استقلال لیبی جدید کرد. مذاکراتی درخصوص تضمین عقب نشینی نیروهای نظامی بیگانه از خاک لیبی شروع شد. روزگار به کام شاه نماند. در سال ۱۹۶۹ زمانیکه وی در حال دیدار از ترکیه بود، او طی یک کودتای بدون خون ریزی به فرماندهی یک کاپیتان ۲۷ ساله از سمت خود معزول گردید. نام افسر مذکور معمر القذافی است.
رژیم سرهنگ قذافی: از سال ۱۹۶۹ میلادی –قذافی بلافاصله فرماندهی نیروهای مسلح کشور و ریاست شورای فرماندهی انقلاب را که قرار بود بر لیبی حکومت نماید را در دست خود گرفت. از سال ۱۹۷۹ در سمت رهبر انقلاب بر لیبی حکومت راند. وی در عالم سیاست به دلیل قدمت و اظهار نظرهای عجیبش بسیار معروف بود ریشههای مختلف فلسفه سیاسی او ـ اسلام و ناسیونالیسم عربی است. سوسیالیسم در بیانیههای صادره از جانب او با یکدیگر ترکیب گردیدند و کتاب سبز (چاپ شده در دو دوره: در سالهای ۱۹۷۶ و ۱۹۸۰) را تشکیل دادند. یک عنصر فوق العادهای با یک نام جدید برای کشور در سال ۱۹۷۷ اضافه گردید. این کشور موسوم بود به جمهوری عربی سوسیالیستی مردمی لیبی. عبارت جمهوری (دولت از طریق تودهها) این معنا را میرساند که قدرت به یک هزار و پانصد کمیته محلی واگذار گردد.
جنگ داخلی لیبی –جنگ داخلی لیبی، در سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۱ میلادی)، بدنبال بالاگرفتن اعتراضات و راهپیماییهای خیابانی مخالفان و سپس شورش سراسری، علیه حکومت لیبی و رهبر آن، معمر قذافی دیکتاتور روان پریش با سرکوب شدید اعتراضات شکل گرفت. این اعتراضات از ۲۳ دی ۱۳۸۹ خورشیدی (۱۳ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی)، در این کشور آغاز شد و از روز ۲۸ بهمن ۱۳۸۹ (۱۷ فوریه ۲۰۱۱ میلادی) بشکلی گستردهتر و بتدریج بصورت شورش سراسری درآمد که با برخوردهای خونین و خشونتآمیز حاکمیت با مردم معترض روبرو شد و همه شهرهای لیبی را دربرگرفت. و به جنگهای شهری و بین شهری، میان مخالفین و هواداران حکومت منجر شد. نیروهای مخالف حکومت از جانب شرق به غرب شهرهای لیبی را تحت کنترل خود قرار دادند و در شهر شرقی بنغازی، دومین شهر بزرگ کشور، دولت موقت تشکیل دادند. شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامهای داراییهای قذافی و ده نفر از نزدیکان او را توقیف نموده و مسافرت آنان به سایر نقاط جهان را محدود ساخت. براساس این قطعنامه، اقدامات قذافی و نزدیکانش توسط دادگاه جنایات بینالمللی پیگیری شد. در ۶ تیر (۲۷ ژوئن ۲۰۱۱ میلادی) دستور بازدشت قذافی صادر شد. در پیشرویهای مخالفین بیشتر شهرهای شرق کشور و نیمی از شهرهای شمال غربی به کنترل آنها درآمد و تنها پایتخت لیبی (طرابلس) و چندین شهر دیگر در غرب کشور دردست نیروهای دولتی باقیماند. در اوایل ماه مارس شهرهای شرق لیبی از جمله بنغازی و چندین شهر دیگر مورد هجوم موشکی نیروهای قذافی قرار گرفتند. در این زمان اعضای شورای امنیت برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی به توافق رسیدند. در این درگیریها طی چندماه، چندین بار نیروهای دولتی بعضی شهرهای در دست مخالفین را تصرف کرده و مجدداً از آنها رانده شدند. در ۲۹ مرداد ۱۳۹۰ (۲۰ اوت ۲۰۱۱ میلادی) مخالفین توانستند همه شهرهای مذکور را در دست خود بگیرند. در ۳۱ مرداد (۲۲اوت) مخالفین به طرابلس نفوذ کردند و وارد میدان سبز شدند. مخالفان در۱ شهریور (۲۳ اوت) توانستند با گذر از بابالعزیزیه به محل اقامت قذافی وارد شوند .سرانجام مخالفان پس از اشغال شهر سرت زادگاه قذافی او را در روز ۲۸ مهر ۱۳۹۰، درحالی که از ناحیه دو پا زخمی شده بود پس از چند ساعت اعدام می کنند .داراییهای افسانه ای قذافی و خانوادهاش بسته شده و دادگاه جنایات جنگی حکم بازداشت او و پسرش سیفالاسلام به همراه برادرخواندهاش عبدالله السنوسی را صادر نمود و از طریق اینترپل آنان را تحت تعقیب قرار داد. در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۱ شورای انتقالی کرسی لیبی در سازمان ملل را تصاحب کرد.
…، اینک کتابی را که تحت عنوان « دولت لیبی » پیش رو دارید ، مولف تلاش خود را بکار برده است تا این اثر به نحو مطلوب به زیور طبع آراسته شود تا مورد استفاده علاقه مندان برای آشنایی با این کشور، قرار گیرد .
با سپاس و احترام– حمد علامه فلسفی
فهرست عناوین کتاب
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………..3
فصل اول –جغرافیا………………………………………………………………………………………………..11
فصل دوم-تاریخ…………………………………………………………………………………………………..13
فصل سوم – فرهنگ…………………………………………………………………………………………….83
فصل چهارم- اوضاع اقتصادی……………………………………………………………………………….85
فصل پنجم -ساختار سیاسی و حکومتی ………………………………………………………………87
فصل ششم – روابط ایران و لیبی……………………………………………………………………………89
فصل هفتم – جاذبه های گردشگری ، کاخ ها وموزه ها…………………….. …………………….111
دولت لیبی ( شورای ملی انتقالی ) در یک نگاه :
پایتخت …………………………………………………………طرابلس (بزرگترین شهر)
زبان رسمی…………………………………………………….. عربی
نوع حکومت…………………………………………………… جمهوری
رئیس شورای ملی انتقالی……………………………..مصطفی عبدالجلیل
رئیس دفتر اجرایی شورای ملی انتقالی……….. محمود جبرئیل
نایب رئیس شورای ملی انتقالی……………………. عبدالحفیظ غوغا
نخستوزیر موقت…………………………………………… عبدالرحیم الکیب
مساحت…………………………………………………………… ۱٬800٬000کیلومتر مربع
جمعیت………………………………………………………….. 7 میلیون نفر
واحد پول………………………………………………………… دینار لیبی = ۱۰۰۰ درهم (XOF)
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.